تریبون جمع بندی مسائل روز مره

گرانی، شانه خالی کردن متولیان تولید و تنظیم بازار، پاسخ‌گو نبودن دولت به مردم/ نگرانی از بی‌توجهی به بازار گوشت در ماه مبارک رمضان

گروه اقتصادی: افزایش قیمت برخی از کالاهای اساسی در ظرف چند هفته اخیر در کنار شانه خالی کردن متولیان تولید و تنظیم بازار از پذیرش مسئولیت و سر و سامان دادن به این وضعیت و همچنین پاسخ‌گو نبودن مسئولان به مردم، مثلثی را ایجاد کرده که امنیت روانی جامعه را به بازی گرفته است.

به گزارش رجانیوز، هم‌زمان با افزایش قیمت خرید و فروش مسکن و همچنین افزایش بی‌ضابطه قیمت اجاره‌بها، قیمت تعدادی از کالاهای اساسی مانند گوشت، مرغ و لبنیات نیز افزایش یافته و در شرایطی که کمتر از یک ماه تا ماه مبارک رمضان باقی مانده و به‌صورت طبیعی میزان تقاضا برای این اقلام حدود 30 درصد افزایش می‌یابد، نگرانی‌هایی جدی از تدارک دولت برای تامین مایحتاج مردم ایجاد شده است.

در حال حاضر، قیمت گوشت کیلویی 20 تا 25 هزار تومان و قیمت مرغ هر کیلو بیش از 6500 تومان عرضه می‌شود. قیمت لبنیات نیز به‌طور متوسط در سال جاری 30 تا 40 درصد افزایش یافته و افزایش قیمت 20 درصدی نان نیز از دو هفته پیش اعمال شده است.

پاس‌کاری و شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت

اما در شرایطی که فشار ناشی از افزایش قیمت کالاهای اساسی بخش عمده‌ای از جامعه را آزار می‌دهد، اخبار رسیده حاکی است که متولیان بخش‌های تولید و تنظیم بازار در دولت، هر یک دیگری را مقصر این وضعیت می‌دانند و از زیر بار مسئولیت و پاسخ‌گویی شانه خالی می‌کنند.

از زمان تشکیل وزارت صنعت، معدن و تجارت،‌ تمام اختیارات مربوط به واردات به این وزارت‌خانه واگذار شد تا با تمرکز این اختیارات، تنظیم بازار با اختیارات کامل و به‌موقع انجام شود اما همین تصمیم، موجب شده است که وزارت جهاد کشاورزی اکنون خود را تنها متولی بخش تولید بداند و در زمینه تنظیم بازار، پاسخ‌گو نباشد.

مسئولان وزارت جهاد کشاورزی می‌گویند که میزان تولید مصوب را رعایت کرده‌اند و ناتوانی بخش تنظیم بازار در واردات ربطی به آن‌ها ندارد.

بحث رحیمی و خلیلیان

در عین حال، گفته می‌شود محمد رضا رحیمی معاون اول رئیس‌جمهور که رئیس‌جمهور بیشتر اختیارات او را به سایر معاونان خود واگذار کرده و در حال حاضر تقریباً مسئولیت ویژه‌ای جز تنظیم بازار ندارد، در یکی از جلسات کارگروه تنظیم به خلیلیان وزیر جهاد کشاورزی گفته است که شما آمار واقعی از تولید را به ما نمی‌دهید و وزیر جهاد نیز با رد کردن این ادعا، سلب اختیار از وزارت‌خانه‌اش در امر واردات و ناتوانی سیستم تنظیم بازار را مسبب وضعیت موجود خوانده است.

اقدام دیرهنگام برای واردات گوشت

پاس‌کاری متولیان تولید و تنظیم بازار و مقصر خواندن یکدیگر در حالی است که گفته می‌شود در زمینه واردات گوشت نیز دیر اقدام شده و با توجه به زمان مورد نیاز حداقل 90 روزه از زمان ثبت سفارش تا ذبح شرعی و بارگیری و ترخیص و توزیع، احتمال افزایش بیشتر قیمت‌ها در ماه مبارک رمضان با توجه به افزایش تقاضا و مصرف و عدم تامین میزان گوشت مورد نیاز وجود دارد.

این در حالی است که روی آوردن متقاضیان گوشت به خرید مرغ به دلیل افزایش قیمت گوشت نیز باعث افزایش تقاضا در این بخش شده است و عدم تمهید در عرصه تولید میزان مورد نیاز گوشت مرغ سبب شده است تا نگرانی هایی نیز از افزایش این کالا در ایام ماه مبارک رمضان بوجود بیاید.

اما در کنار نابسامانی در وضعیت تنظیم بازار که مسئولیت آن بر عهده معاون اول رئیس‌جمهور و وزیر صنعت و تجارت است و این نابسامانی از دلایل افزایش قیمت‌ها بوده، برخی از تولید کنندگان نیز معتقدند که افزایش هزینه‌های تولید مانند افزایش هزینه‌های حمل و نقل، حامل‌های انرژی، نهاده‌های دام و هزینه‌های کارگری، قیمت تمام شده تولید را افزایش داده و نوسان‌های نرخ ارز و افزایش قیمت‌های جهانی نیز مزید بر علت شده است.

دلال‌ها پادشاهی می‌کنند

در این میان، نظارت ضعیف دولت بر سود خالص وارد کنندگان و انحصاری بودن واردات برخی اقلام اساسی نیز ماجرا را پیچیده‌تر کرده و با ایجاد مشکل در نهاده‌های وارداتی، به فضای روانی ناپایدار در تولید و در نهایت افزایش قیمت محصولات منجر شده است.

وزارت صنعت و تجارت به‌عنوان متولی تنظیم بازار نتوانسته بین تولید کننده و مصرف کننده سیستمی را حاکم کند که تولید به‌نحوی به دست مصرف کننده برسد که واسطه‌ها سود منطقی ببرند و وضعیت فعلی که در آن دلال‌ها عملاً همه‌کاره و نقش آن‌ها نامریی و بدون کنترل است، سر و سامان بیابد.

تدبیر حکیمانه رهبر معظم انقلاب در نام‌گذاری سال تولید ملی

نام‌گذاری سال جاری به‌عنوان "حمایت از تولید ملی، کار و سرمایه ایرانی" با توجه به تشدید طراحی‌های خارجی علیه ملت ایران، تدبیر حکیمانه رهبر معظم انقلاب را بیشتر نشان می‌دهد که باید به‌دور از شعارزدگی و واکنش‌های نمایشی، این شعار را به سیاست‌های رسمی خود تبدیل کند و دولت تقویت واحدهای تولید کننده کالاهای اساسی را در دستور کار ویژه خود قرار دهد.

البته تأکید رهبر معظم انقلاب در زمینه تلاش برای خودکفایی در کالاهای حساس و استراتژیک سابقه طولانی دارد، به‌عنوان نمونه ایشان از زمان ریاست جمهوری‌شان بر خودکفایی در دانه‌های روغنی تأکیدات ویژه‌ای داشتند و پس از آن نیز به همه دولت‌ها در این زمینه تأکید کرده بودند اما در عمل هنوز نتیجه مطلوب حاصل نشده و نه تنها در این زمینه خودکفایی حاصل نشده است، بلکه انحصار واردات در این بخش، سال‌هاست که در اختیار چند نفر خاص به مثابه یک شبکه مافیایی است؛ وضعیتی که البته بر واردات اغلب کالاهای اساسی حاکم است.

ضلع سوم؛ پاسخ‌گو نبودن به مردم

اما در کنار این گرانی‌ها و بی‌تدبیری‌ها، اتفاقی که مردم را اگر بیشتر از افزایش قیمت‌ها آزار ندهد، کمتر نیز نمی‌آزارد، پاسخ‌گو نبودن دولت به مردم و توضیح ندادن برنامه‌ها برای سر و سامان دادن به این آشفتگی قیمت‌هاست، به‌طوری که مسئولان دولتی خود به‌نحوی برخورد می‌کنند که گویا همه چیز گل و بلبل است و هیچ اتفاق جدیدی نیفتاده است.

به نظر می رسد در صورتی که مسئولین مستقیم تنظیم بازار به این هشدار درباره تامین کالاهای اساسی برای ایام ماه مبارک رمضان توجه جدی نکرده و تمهیدات لازم را نیاندیشند، افزایش قیمت ها در ایام ماه مبارک رمضان غیر قابل کنترل خواهد بود. امری که با یک مدیریت ساده و وسط میدان امدن از یک سو و اطلاع رسانی به مردم از سوی دیگر مدیریت آن بسیار ساده خواهد بود. بعید به نظر می رسد دولتی که طرح بزرگ هدفمندی یارانه ها را با کمترین عوارض و تورمی به اجرا در آورده باشد از یک اقدام دم دستی و ساده تنظیم بازار در این ایام عاجز باشد. مگر آنکه اراده های دیگری در جریان باشد.